Waarom lijkt het leven steeds sneller te gaan?

The Morning Show is een TV show die gaat over een TV Show met Jennifer Aniston en Reese Witherspoon in de hoofdrol. Aan het eind van Seizoen 2 heeft de ene hoofdpersoon corona en dreigt “gecanceld” te worden, terwijl de andere een drugsverslaafde broer heeft die vermist is. Tegelijkertijd is het voortbestaan van de show en eigenlijk de hele omroep in gevaar, is een belangrijke persoon van de show net overleden, hebben allerlei andere personages hun eigen sores en staan we aan het begin van de coronapandemie.

Ik hou het even vaag om geen spoilers weg te geven, maar het punt is duidelijk. Er gebeurt van alles in het korte tijdsbestek van één aflevering. Dit is typerend voor heel veel series die we op dit moment onze huiskamers in kunnen streamen. Als je een oude film of serie ziet, valt op hoe weinig er relatief gesproken gebeurt.

Ook op andere vlakken lijkt het leven sneller te gaan. Trends volgen elkaar steeds sneller op. Een recente studie laat dit op verschillende manieren zien. De onderzoekers hebben onder andere gekeken naar Twitter hashtags, bezoekersaantallen van films, citaties naar wetenschappelijke artikelen en nog wat andere zaken. Onderwerpen worden steeds sneller van de troon gestoten, dit geldt voor de populairste hashtag, de meest bezochte film en de meest geciteerde artikelen in een periode.

Dus het lijkt niet alleen zo dat het leven sneller gaat, er zijn aanwijzingen dat het ook echt zo is. Deze versnelling in het leven kan mogelijk verklaard worden door aandacht, in het bijzonder selectieve aandacht.

Op elk moment van de dag word je blootgesteld aan allerlei prikkels. Terwijl je deze blogpost leest, zit je misschien op de bank met je laptop. Je zou je aandacht kunnen richten op hoe comfortabel de rugleuning voelt, of hoe fijn het is om je voeten omhoog te kunnen doen na een rondje hardlopen. Misschien hoor je de vogels fluiten of een auto voorbij rijden. Is dat de vuilniswagen? Heb je de papierbak wel buiten gezet? Niet vergeten trouwens dat de jaarlijkse vogeltelling binnenkort is.

Maar nee, dit alles gaat aan jou voorbij. Omdat jouw cognitieve energie beperkt is, maak je een selectie uit de veelheid aan prikkels. Je richt jouw aandacht op het lezen van deze blogpost (waarvoor dank). 

Net zoals jij richten ook andere mensen hun aandacht op bepaalde zaken en kiezen ze ervoor om andere zaken te negeren. Handige zakenmensen zijn zich al eeuwen bewust van het feit dat het voordelen heeft de aandacht van veel mensen, de collectieve aandacht, op hetzelfde te richten, namelijk op hun product. Dit doen ze onder andere door aantrekkelijke mensen met hun product in verband te brengen. Zo maken George Clooney en Brad Pitt reclame voor koffie en Jennifer Aniston en Reese Witherspoon voor deze blogpost.

Het gevecht om onze collectieve aandacht is door de komst van de digitale media alleen maar heviger geworden. Bedrijven en individuen verdringen elkaar op het toneel. Opinieleiders proberen telkens opnieuw op Twitter hashtags te bedenken die de meeste aandacht trekken. Vandaar dat de “trending topics” elkaar steeds sneller afwisselen en dat onze aandacht steeds korter op bepaalde onderwerpen is gericht.

Terug naar The Morning Show. Door veel dramatische gebeurtenissen in een verhaal te proppen, hopen de makers van die TV-serie jouw aandacht te trekken en vast te houden. Dat laatste is steeds moeilijker omdat we gewend raken aan snel opeenvolgende gebeurtenissen en onze aandacht dus steeds vluchtiger wordt. Makers van TV series gaan dan een versnelling hoger schakelen, waardoor de dramatische gebeurtenissen zich steeds sneller afwisselen.

Geen wonder dat het leven sneller lijkt te gaan.

Wil je meer weten over dit onderwerp, luister dan naar aflevering 53 van de podcast.

Literatuur

Lorenz-Spreen, P., Mønsted, B.M., Hövel, P. et al. (2019). Accelerating dynamics of collective attention. Nature Communications, 10, 1759.